Levensloopbestendige mondzorg

Beschrijving

Er zijn steeds meer ouderen die tot op hoge leeftijd hun eigen gebitselementen behouden.
Omdat veel ouderen kampen met ouderdomsziekten waarvoor zij vaak medicatie gebruiken,
is kennis van gerodontologie in de algemene praktijk in toenemende mate van belang. Het is
immers de lokale mondzorgpraktijk waarop ouderen terugvallen, zeker als mobiliteitsproblemen
een rol gaan spelen.
In het laatste deel van de levensloop kan de vitaliteit afnemen. Aan het begin van die afname
is er meestal een fase van kwetsbaarheid. Kwetsbaarheid is een moeilijk te definiëren begrip.
Belangrijke kenmerken zijn multimorbiditeit en beperkingen in de (instrumentele) algemene
dagelijkse levensverrichtingen ((I)ADL). Na de fase van kwetsbaarheid kan zich een fase van
zorgafhankelijkheid aandienen. Meestal is het lastig tussen deze twee fasen een duidelijke
scheidslijn aan te brengen.
Veel (mond)gezondheidsproblemen ontstaan bij de intrede van kwetsbaarheid, een conditie
met een verhoogd risico op (vooral fysiek) functieverlies. Kwetsbaarheid zegt iets over de ernst
en de snelheid van het verouderingsproces en is gerelateerd aan de zogenoemde ‘geriatrische
trias’: de verwevenheid tussen problemen in het medische, sociaalpsychologische en cognitieve
domein.
Kwetsbaarheid kan leiden tot mondproblemen, als gevolg van verminderde dagelijkse mondverzorging. Een slechte mondgezondheid kan het risico op enkele ziekten vergroten. Bij kwetsbare ouderen kan om diverse redenen het tandartsbezoek in de knel komen, terwijl zorgafhankelijke ouderen zelfs niet meer in staat zijn tot tandartsbezoek. Hierdoor ontstaan ernstige
problemen die vaak niet eenvoudig zijn op te lossen. Daarom mag de kwetsbare en zorgafhankelijke
oudere niet uit het oog worden verloren en dient de tandarts te anticiperen op en te
handelen bij zorguitval.
Het vergt ervaring en kennis van de gerodontologie om kwetsbaarheid te onderkennen en er
adequaat op te reageren. Wanneer de mondzorgverlener oog krijgt voor deze zaken, kan hij of
zij veel beter inzetten op een levensloopbestendige mondgezondheid. Preventie en inter- en
intraprofessioneel samenwerken zijn daarbij cruciaal. Het opstellen van een haalbaar en pragmatisch
mondzorgplan geeft richting aan de benodigde zorg.

ISBN: 9789089764614